JABŁONOWO

9 pażdziernika 2014 r. o godz. 7.00 wyruszyliśmy sprzed uczelni UTP na naszą trzecią wycieczkę jednodniową, tym razem po naszym województwie.

Zwiedzanie miejsc historycznych rozpoczęliśmy w Nawrze, gdzie znajduje się zespół pałacowo-parkowy. Nawra w średniowieczu stanowiła własność rycerską, a od XVII w. znalazła się w posiadaniu rodu Kruszyńskich by po 1865r. przejść na rodzinę Sczanieckich. W majątku, który był w tamtych czasach ośrodkiem kultury porównywalnym z Puławami i ostoją polskości, bywali Julian Ursyn- Niemcewicz, generał Józef Wybicki, generał Józef Haller, Oskar Kolberg, Kornel Ujejski, a także Radziwiłowie, Czartoryscy, Potoccy.

Ostatnim przedwojennym właścicielem nawrzańskiego majątku był Jan Sczaniecki (1873-1952), który kontynuował rodzinne tradycje patriotyczne. Bardzo bogate były zbiory biblioteczne. W 1939 r. Jan Sczaniecki, który nie podpisał volkslisty, musiał opuścić Nawrę. Przeniósł się do Chełmży.

W czasie II wojny światowej pałac został zdewastowany przez Niemców. Po wojnie folwark nawrzyński nie wrócił do właścicieli. Większość zbiorów bibliotecznych zaginęła. Folwarkiem zarządzały PGR-y. Do tej pory nie jest rozstrzygnięta sprawa własności.

Budynek jest bardzo zdewastowany. Adam Sczaniecki, potomek mieszkających pod Chełmżą ziemian, podczas spotkań z marszałkiem województwa popierał pomysł utworzenia muzeum ziemiaństwa.

Ale czy tak się stanie? Szkoda, że taki zabytek marnieje!

W pobliżu tego pałacu znajduje się gotycko-barokowy Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Zbudowany z kamieni polnych i cegły, powstał prawdopodobnie w XIV wieku, przebudowany po 1661 i 1778-86 roku. Wewnątrz wyposażenie barokowe.

Historię tego kościoła ciekawie opowiedział nam proboszcz tej parafii. W rokokowym ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z pierwszej połowy XVII wieku, w sukience z 1767 roku, wg legendy przywiezionej z niewoli moskiewskiej przez Bernardyna Kruszyńskiego.

Wśród pozostałego wyposażenia znajdującego się: epitafium Kruszyńskich z 1815, ołtarze boczne z przełomu XVII i XVIII w., późnorenesansowe z pierwszej połowy XVII w., rokokowa ambona z trzeciej ćwierci XVIII wieku.

Następnie udaliśmy się do Chełmży. Miasto położone nad Jeziorem Chełmżyńskim; ulokowane w 1251 r.; w latach 1251-1824 siedziba biskupów chełmińskich; Kościół Kalepicki (do 1824r. Katedra)

Dalsza nasza wyprawa to Jarantowice. Tutaj znajduje się dawny kościół ewangelicko- augsburski, obecnie rzymsko – katolicki pw. Św. Maksymiliana Kolbego; bardzo ciekawie zbudowany z ciasnych ręcznie modrzewiowych bali w konstrukcji wieńcowo- zrębowej na kamiennej podmurówce, pokryty strzechą z trzciny. Tego rodzaju pokrycie dachowe, jakim jest trzcina, na obiekcie sakralnym jest w Polsce rzeczą unikatową. W roku 1954 wpisano obiekt do rejestru zabytków.

Dalszy etap naszej wycieczki to Wąbrzeźno. Miasto położone jest pomiędzy trzema jeziorami: Zamkowym, Sicieńskim i Frydek na Pojezierzu Chełmińskim; prawa miejskie w XIV w.; ruiny zamku biskupów chełmińskich (XIV w.), kościół parafialny (XIV w.)

W restauracji „Rozmaryn” zjedliśmy smaczny obiad, by dalej w pełni sił udać się do Jabłonowa Pomorskiego, gdzie znajduje się klasycystyczny zespół pałacowy (XIXw.), otoczony parkiem.

Zespół pałacowo – parkowy w Jabłonowie Pomorskim – dawna rezydencja rodziny Narzyńskich, obecnie to dom generalny Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej.

Ostatnią miejscowością jaką odwiedziliśmy był Radzyń Chełmiński, w którym znajdują się ruiny zamku krzyżackiego. Państwo krzyżackie zbudowało wiele zamków. Ten w Radzyniu Chełmińskim należał do większych.

Naszym przewodnikiem był pan Jarzy, który bardzo ciekawie i wnikliwie przekazywał nam wiedzę na całej trasie naszej wycieczki. W drodze powrotnej odbył się w autokarze konkurs na temat zdobytej wiedzy o historii Ziemi Chełmińskiej, za poprawne odpowiedzi otrzymaliśmy ciekawe nagrody. Do Bydgoszczy wróciliśmy o godz. 18.00 pełni wrażeń.